Selecties

Infectieziekten

• Respiratoire infecties
  • Pneumonie: eerste keuze als er co-morbiditeiten of zorgafhankelijkheden zijn of bij aspiratiepneumonie (zie BAPCOC).

VOORWAARDELIJKE SELECTIE

Infectieziekten

• Respiratoire infecties
  • Acute rhinosinusitis: indien een antibioticum geïndiceerd is en er treedt geen verbetering op binnen de 2 tot 3 dagen met amoxicilline in monotherapie (tweede stap).
  • Acute otitis media: indien een antibioticum geïndiceerd is en er treedt geen verbetering op binnen de 2 tot 3 dagen met amoxicilline in monotherapie (tweede stap).
  • Acute COPD-exacerbatie: eerste keuze indien antibiotica geïndiceerd zijn (zie BAPCOC).
• Urogenitale infecties
  • Acute pyelonefritiis: alternatief voor levofloxacine voor patiënten bij wie chinolonen gecontra-indiceerd zijn.
  • Acute prostatis: alternatief voor levofloxacine voor patiënten bij wie chinolonen gecontra-indiceerd zijn.
• Gastro-intestinale infecties
  • Diverticulitis: indien,ondanks symptomatische behandeling, geen verbetering optreedt of bij immuungecompromitteerde patiënten, belangrijke comorbiditeit, CRP > 150 mg/L of gecompliceerde diverticulitis (zie BAPCOC).

Motivatie

MOTIVATIE VOOR DE SELECTIE

• De keuzes zijn gebaseerd op de BAPCOC-gids.

Dosering

Acute rhinosinusitis:

De helft van de dagdosis amoxicilline vervangen door amoxicilline-clavulaanzuur.

• 3 g amoxicilline per dag in 3 doses, waarvan 1,5 g amoxicilline in monopreparaat, en 1,5 g amoxicilline in een associatie met clavulaanzuur (500 mg/125 mg).
• vervanging door de in de handel verkrijgbare vorm van amoxicilline 875 mg/125 mg clavulaanzuur is een mogelijk alternatief (2,6 gr amoxicilline per dag in 3 doses), tenzij de creatinineklaring < 30 ml/min is.

Acute otitits media:

De helft van de dagdosis amoxicilline vervangen door amoxicilline-clavulaanzuur.

• 3 g amoxicilline per dag in 3 doses, waarvan 1,5 g amoxicilline in monopreparaat, en 1,5 g amoxicilline in een associatie met clavulaanzuur (500 mg/125 mg).
• vervanging door de in de handel verkrijgbare vorm van amoxicilline 875 mg/125 mg clavulaanzuur is een mogelijk alternatief (2,6 gr amoxicilline per dag in 3 doses), tenzij de creatinineklaring < 30 ml/min is.

Pneumonie:

De helft van de dagdosis amoxicilline vervangen door amoxicilline-clavulaanzuur.

• 3 g amoxicilline per dag in 3 doses, waarvan 1,5 g amoxicilline in monopreparaat, en 1,5 g amoxicilline in een associatie met clavulaanzuur (500 mg/125 mg).
• vervanging door de in de handel verkrijgbare vorm van amoxicilline 875 mg/125 mg clavulaanzuur is een mogelijk alternatief (2,6 gr amoxicilline per dag in 3 doses), tenzij de creatinineklaring < 30 ml/min is.
• Herevaluatie na 48 uur.

Acute exacerbatie COPD:

• 875/125 mg 3 x par per dag gedurende 5 dagen.

Diverticulitis:

• 500 mg/125 mg 3x per dag, gedurende 7 dagen.

Acute pyelonefritis

• 1,5 g per dag in 3 giften gedurende 14 dagen*.

*Bij mannen na 14 dagen behandeling klinisch te herevalueren en zo nodig te verlengen tot 28 dagen behandeling.​

Acute prostatitis

• 1,5 g per dag in 3 giften gedurende 14*-28 dagen.

*Na 14 dagen behandeling klinisch te herevalueren en zo nodig te verlengen tot 28 dagen behandeling.​

In geval van nierfalen

Delen en pletten

• Delen: zie de farmaceutische vormen vermeld in het GGR naast de specialiteit (amoxicilline + clavulaanzuur). Zie ook Intro 2.11.7 De toedieningswegen en farmaceutische vormen voor meer informatie over de gebruikte termen.
• Pletten: zie Intro 2.11.12. Pletten van een geneesmiddel. Zie ook Pletfiches (voer de naam van de molecule in de zoekbalk in).

Voorzorgsmaatregelen voor gebruik

BIJZONDERE VOORZORGEN VOOR OUDEREN

• Voorzichtigheid is geboden bij patiënten met tekenen van leverinsufficiëntie.
• Hepatische bijwerkingen zijn vooral gemeld bij mannelijke en oudere patiënten en kunnen verband houden met langdurige behandeling (>2 weken) of herhaalde behandeling. De symptomen treden meestal op gedurende of kort na de behandeling op, echter in sommige gevallen treden ze pas enkele weken na het staken van de behandeling op.
• Posologie aanpassen bij matige tot ernstige nierinsufficiëntie; voorzichtigheid is geboden bij voorafbestaande nierpathologie, hypovolemie, dehydratie of diabetes: Bij patiënten met een verminderde nierfunctie of bij patiënten die hoge doseringen toegediend krijgen, kunnen convulsies optreden.
• Let op voldoende vochtinname, in het bijzonder bij gebruik van hoge doses.
• Verhogen van het risico op interstitiële nefritis in geval van associatie met een PPI of NSAID.
• Uit voorzichtigheid wordt er aanbevolen om, bij patiënten die behandeld worden met vitamine K-antagonisten, de INR te controleren binnen de 3 à 5 dagen na het starten van eender welk antibacterieel middel (zie 11.1 Antibacteriële middelen rubriek "Interacties").

Ongewenste effecten

• Beïnvloeden van de commensale flora, met mogelijk diarree en gist- en schimmelinfecties tot gevolg. Pseudomembraneuze colitis door proliferatie van Clostridioides difficile kan optreden na behandeling met allerlei antibiotica, maar wordt frequenter gezien met penicillines (en met cefalosporines, chinolonen, lincomycine en clindamycine).
• Maaglast en diarree: frequenter met amoxicilline + clavulaanzuur dan met amoxicilline alleen.
• Allergie aan penicillines
  • Allergische reacties (met inbegrip van anafylactische shock) kunnen optreden.
  • Patiënten met allergie voor de andere penicillines zijn ook allergisch voor amoxicilline maar het tegenovergestelde is niet noodzakelijk waar.
  • Enkel bij een voorgeschiedenis van symptomen van anafylaxie (< 1 uur na inname) of symptomen zoals urticaria, angio-oedeem, hypotensie, hartaritmie, larynxoedeem, en/of bronchospasme binnen de 72 uur na inname, moet van behandeling met penicillines afgezien worden.
  • De incidentie van IgE-gemedieerde penicilline-allergie wordt vaak sterk overschat: anafylactische shock komt voor bij ten hoogste 0,015% van de blootgestelde individuen. Slechts een klein percentage van de vele patiënten die een geschiedenis van penicilline-allergie vermelden, vertoont in werkelijkheid een IgE-gemedieerde allergie. Een huidtest kan nuttig zijn bij twijfel aan IgE-gemedieerde penicilline allergie. Bij kinderen is anafylaxie na inname van penicilline nog zeldzamer.
  • Andere, niet-levensbedreigende allergische reacties zijn overgevoeligheidsreacties van type II (anemie of trombocytopenie) of van type III (serumziekte).
  • Bij sommige patiënten met IgE-gemedieerde penicilline-overgevoeligheid bestaat er ook allergie voor de cefalosporines (zie bij de verschillende cefalosporines).
• Naast deze penicilline-allergie bestaat er voor amoxicilline ook een risico van maculopapuleuze huiduitslag. Deze niet-allergische huiduitslag, die moeilijk te onderscheiden is van een type IV-allergische reactie, treedt veel frequenter op bij patiënten met mononucleosis infectiosa of met lymfatische leukemie, en bij gelijktijdige behandeling met allopurinol. Het optreden van deze niet-allergische reactie wordt niet beschouwd als een contra-indicatie voor een toekomstige behandeling met een penicilline.
• Hepatitis, vooral cholestatisch, waarschijnlijk te wijten aan clavulaanzuur. Vooral bij langdurige of herhaalde behandeling, en soms pas enkele weken na stoppen van de behandeling.
• Kristalurie (vooral bij hoge intraveneuze doses) is gemeld.

Interacties

• Vitamine K-antagonisten: interactie werd beschreven met bijna alle antibiotica. Hoewel het bewijs van interactie met vele antibiotica (ook de penicillines) zwak is, wordt uit voorzichtigheid toch aanbevolen om de INR te controleren binnen de 3 tot 5 dagen na het starten van eender welk antibacterieel middel.
• Oestroprogestagenen: er zijn geen bijkomende anticonceptieve maatregelen nodig, tenzij er sprake is van ernstig braken of hevige, waterdunne diarree [voir Folia november 2021].
• Verhoogde plasmaconcentratie van penicillines en bepaalde cefalosporines door verminderde renale excretie bij associëren met probenecid, een remmer van de OAT1- en OAT3-transporters.
• Verhoogd risico van maculopapuleuze huiduitslag bij associëren met allopurinol.
• Verhoogde toxiciteit van methotrexaat bij associëren met een penicilline.

Contra-indicaties

• IgE-gemedieerde penicilline-overgevoeligheid (zie rubriek “Ongewenste effecten”).
• Antecedenten van leverlijden bij vroegere behandeling met amoxicilline + clavulaanzuur (SKP).

Prijstabel