Selecties

Pijn en koorts

• Pijnlijke diabetische neuropathie : keuze tussen gabapentine, nortriptyline en duloxetine, afhankelijk van de patiëntkarakteristieken, de contra-indicaties en mogelijke bijwerkingen.
• Postherpetische neuropathie : keuze tussen gabapentine en nortriptyline, afhankelijk van de patiëntkarakteristieken, de contra-indicaties en mogelijke bijwerkingen.

Motivatie

• Zowel gabapentine als pregabaline hebben in gecontroleerde multicenterstudies hun doeltreffendheid bewezen bij neuropathische pijn​​​​​​​​​​.
• Volgens de NICE (Neuropathic pain in adults: pharmacological management in non-specialist settings) is dit één van de eerste keuze middelen bij pijnlijke diabetische neuropathie (andere zijn duloxetine, amitriptyline of pregabaline)​​​​​​​​​​​.
• Volgens de NHG-richtlijn (NHG-Standaard Pijn), van de anti-epileptica gaat de voorkeur uit naar gabapentine (algehele kwaliteit van bewijs licht beter bij diabetische neuropathie).
• De veiligheid van het gebruik hangt af van de patiëntkarakteristieken. Houd bij de keuze tussen nortriptyline, duloxetine en gabapentine rekening met bijwerkingen, contra-indicaties en het risico op interacties tussen geneesmiddelen (zie 10.3.2.1. Tricyclische antidepressiva (TCA's) en aanverwanten, 10.3.2.2. Serotonine- en noradrenaline-heropnameremmers (SNRI’s) en 10.7.2.2. Gabapentine).

Dosering

• Opstarten van de behandeling:
  • Dag 1: 300 mg 1x/d;
  • Dag 2: 300 mg 2x/d;
  • Dag 3: 300 mg 3x/d.
  • Of 300 mg 3x/d vanaf de eerste dag.
• Verder, in functie van de respons en het verdragen door de patiënt:
  • Zo nodig de dosis stapsgewijs verhogen met 300 mg/d elke 2-3 dagen.
  • Maximale dosis : 3600 mg/d.
  • Minimum tijdsinterval tot 1800 mg/d : 1 week.
  • Minimum tijdsinterval tot 2400 mg/d : 2 weken.
  • Minimum tijdsinterval tot 3600 mg/d : 3 weken.
  • Langzamer opbouwen kan noodzakelijk zijn bij patiënten in slechte algemene toestand (laag lichaamsgewicht, ...).

In geval van nierfalen

Dosisaanpassingen zijn vereist bij verlaagde nierfunctie :

Delen en pletten

• Delen: zie de farmaceutische vormen vermeld in het GGR naast de specialiteit (gabapentine). Zie ook Intro 2.11.7 De toedieningswegen en farmaceutische vormen voor meer informatie over de gebruikte termen.
• Pletten: zie Intro 2.11.12. Pletten van een geneesmiddel. Zie ook Pletfiches (voer de naam van de molecule in de zoekbalk in).

Voorzorgsmaatregelen voor gebruik

BIJZONDERE VOORZORGEN VOOR OUDEREN

• Regelmatige evaluatie of voortzetten van de behandeling nodig is.
• Zelfmoordgedachten en -gedrag zijn gerapporteerd bij patiënten die werden behandeld met anti-epileptica in verschillende indicaties. Evalueren van de patiënt om eventuele suïcidale ideeën of gedrag op te sporen (vooral bij antecedenten van suïcidale ideeën).
• Opgezette lymfeklieren en koorts kan wijzen op een overgevoeligheidssyndroom na opstart en stop van de medicatie is dan aangewezen.
• Gevallen van misbruik en afhankelijkheid zijn gemeld; voorzichtigheid is geboden bij een voorgeschiedenis van drugs- en geneesmiddelenmisbruik.
• Voorzichtig gebruiken bij ouderen met een verhoogd valrisico; te vermijden bij voorgeschiedenis van vallen of fracturen.

Ongewenste effecten

• Anti-epileptica zijn geneesmiddelen met nauwe therapeutisch-toxische marge.
• Luchtweginfectie, grieperig syndroom, dyspnoe, hoest; urineweginfectie.
• Leukopenie.
• Nausea, braken, gingivitis, diarree, obstipatie, droge mond, dyspepsie.
• Anorexia, toegenomen eetlust, gewichtstoename.
• Verwardheid, stemmingsstoornissen, angststoornissen, prikkelbaarheid, abnormale gedachten; signaal van lichte toename van suïcidegedachten en suïcide.
• Slaperigheid, vermoeidheid, insomnia, hoofdpijn, duizeligheid, ataxie, gangstoornissen, dysartrie, nystagmus, tremor, geheugenstoornissen, paresthesie, hypo-esthesie, convulsies.
• Visusstoornissen.
• Hypertensie, vasodilatatie.
• Oedeem (perifeer en ter hoogte van het gelaat), purpura, huiduitslag, pruritus; gevallen van ernstige huidreacties, zoals syndroom van Stevens Johnson, toxische epidermale necrolyse, DRESS (zie Inl.6.2.6. Ernstige huidreacties door geneesmiddelen), zijn beschreven.
• Artralgie, myalgie.
• Alle anti-epileptica, en zeker gabapentine en pregabaline, lijken gepaard te gaan met een verhoogd risico van osteoporose en een verhoogd fractuurrisico [zie Folia mei 2025].
• Risico van afhankelijkheid en misbruik met risico op overdosis, soms met fatale gevolgen [zie Folia februari 2020].
• Impotentie.
• Zelden ademhalingsdepressie.
• Risico van ernstige exacerbaties bij patiënten met COPD [zie Folia oktober 2024].
• Allergische reacties (urticatria); overgevoeligheidssyndroom (koorts, huiduitslag, hepatitis, lymfadenopathie), gaande tot anafylaxie, werd gerapporteerd.

Interacties

• Risico van sedatie en ademhalingsdepressie bij gelijktijdig gebruik met opioïden.
• Overdreven sedatie bij associëren met andere geneesmiddelen met sederend effect of met alcohol.
• Antacida kunnen de biologische beschikbaarheid van gabapentine verminderen, al is de klinische relevantie hiervan onduidelijk. Gabapentine wordt best minstens 2u na de inname van antacida ingenomen.

Prijstabel